با دانستن تاریخچه فارکس، درک بهتری از بازار فارکس خواهید داشت. این سفر در زمان، شما را با تلاش‌های بشر برای راحت تر کردن تبادل ارز و شکل‌گیری نظام‌های پولی مختلف آشنا می‌کند.

در حال حاظر یک تریدر در فارکس، تنها با یک کلیک می تواند نرخ دقیق جفت ارزها را پیدا کند که تا همین چندسال پیش، به یک لشکر از معامله‌گران، کارگزاران و تلفن‌ها نیاز داشت.

بازار فارکس از کجا و چگونه آغاز شد؟ قدمت فارکس چقدر است؟ چه کسانی در شکل‌گیری بازار فارکس نقش داشتند؟ چه اتفاقاتی باعث تحولات اساسی در تاریخچه فارکس شده است؟ چرا آشنایی با تاریخچه فارکس برای معامله‌گران مهم است؟ سوالاتی هستند که در این مقاله به پاسخ آنها می رسید.  مطالعه تاریخچه فارکس قدمی است که قبل از یادگیری اصطلاحات و مبانی پایه فارکس باید بردارید.

تاریخچه بازار فارکس

بازار مبادله ارزهای خارجی یا FOREX جایی است که ارزهای کشورهای مختلف در آن مبادله می شود. ریشه‌های مبادله ارز را می‌توان در هزاران سال پیش جستجو کرد.

در آن زمان، مبادله کالا به کالا روشی رایج برای تجارت بود. در حدود سال 6000 قبل از میلاد، در منطقه بین‌النهرین، قبایل از روش مبادله کالا به کالا برای معاملات خود استفاده می‌کردند. به عنوان مثال، برای دریافت یک گوسفند، می‌بایست مقدار مشخصی گندم یا جو به طرف مقابل ارائه می‌شد.

با گذشت زمان، این روش مبادله تکامل یافت و از کالاهایی مانند نمک و ادویه به عنوان ابزارهای معاملاتی استفاده شد.

در آن زمان، کشتی‌های مختلف برای مبادله چنین کالاهایی با مناطق دیگر، مسافت‌های زیادی را در دریا طی می‌کردند. بدین ترتیب، اولین شکل‌های مبادله جهانی انجام شد.

با گذشت زمان، فلزات گرانبهایی مانند طلا و نقره به عنوان ابزار مبادله و ذخیره ارزش مورد استفاده قرار گرفتند. سکه‌های طلا و نقره به عنوان اولین ارزهای رسمی شناخته می‌شوند.

سیستم مالی استاندارد طلا

دلیل انتخاب طلا برای این کار به ویژگی‌های ذاتی این فلز برمی‌گردد که هم کمیاب است و هم ویژگی‌های دیگری همچون پایداری، تقسیم‌پذیری و یکنواختی دارد.

در قرن نوزدهم، بسیاری از کشورها به سیستم استاندارد طلا تکیه داشتند. در این سیستم که جزوی از تاریخچه فارکس بود، ارزش هر واحد پول به مقدار مشخصی طلا مرتبط بود.

سکه‌های طلا برای مدت طولانی به عنوان ارز استفاده می‌شدند، اما به دلیل وزن سنگینی که داشتند، رفته‌رفته استفاده از آن‌ها کم‌رنگ‌تر شد.

در دهه 1800 میلادی، کشورها “استاندارد طلا” (Gold Standard) را پذیرفتند. در این سیستم، دولت، پرداخت مقدار مشخصی طلا را به ازای هر پول کاغذی تضمین می‌کرد.

به عنوان مثال، هر شخص با تحویل 2 واحد پول کاغذی به بانک مرکزی، می‌توانست به همان نسبت طلای فیزیکی دریافت کند.

در آن زمان پشتوانه پول دولت ها طلا بود. برای مثال اگر یک کشور 10 کیلو طلا داشت، ارزش پول کمتری نسبت به کشوری داشت که صاحب 12 کیلو طلا بود.

این امر ثبات نسبی در نرخ ارزها ایجاد کرد و به تسهیل تجارت بین‌المللی در تاریخچه فارکس کمک کرد.

امروزه طلا، تبدیل به یک عنصر مهم در سبد سرمایه گذاری سرمایه گذاران تبدیل شده است و تبدیل به سرمایه گذاری در طلا شده است تا تبادلات ارزی در معاملات.

شکل گیری نظام برتون وودز Bretton Woods

در اواخر جنگ جهانی دوم، زمانی که کشورهای اروپایی درگیر ویرانی‌های جنگ بودند، ایالات متحده آمریکا به عنوان قدرتی اقتصادی ظهور کرد. در این شرایط، کنفرانس مالی و پولی سازمان ملل متحد در سال 1944 در منطقه برتون وودز آمریکا برگزار شد تا نظام پولی جدیدی برای جهان تدوین کند.

جنگ جهانی دوم نظم اقتصادی جهان را به شدت برهم زد. در سال 1944، در پی توافقاتی در شهر برتون وودز، دوباره طلا به عنوان پشتوانه ارزها اعلام شد.

اهداف کلیدی برتون وودز:

• ایجاد ثبات و امنیت در اقتصاد جهانی
• آسان تر کردن تجارت بین‌الملل
• اتصال ارزش ارزها به یک ارز واحد (دلار آمریکا)
• پشتوانه طلا برای دلار آمریکا و دیگر کشورها
• تعهد به حفظ نرخ برابری ثابت بین ارزها

این توافق ثبات خوبی را در مبادلات بین کشورها ایجاد کرد.همچنین تجارت بین الملل را آسان تر کرد و حجم مبادلات بین کشورها بیشتر شد.

برخی کشورها پول بدون پشتوانه چاپ میکردند تا بتوانند از پس هزینه های جنگی بر بیایند. همچنین فشار تقاضا برای طلا افزایش یافت.

در سال 1971، به دلیل ناتوانی آمریکا در حفظ تناسب بین اسکناس دلار و طلا، ریچارد نیکسون، رئیس جمهور وقت آمریکا، توافق‌نامه برتون وودز را لغو کرد و این سیستم در سال 1971 فرو پاشید.

نظام پولی نرخ ارز شناور

پس از فروپاشی برتون وودز، نرخ ارزها به صورت شناور در آمدند. به این معنی که ارزش آنها توسط عرضه و تقاضا در بازار تعیین می‌شد. این امر، زمینه را برای تولد فارکس مدرن در دهه 1973 فراهم کرد. تاریخچه فارکس مدرن از 1973 شروع شد.

پس از فروپاشی نظام برتون وودز در سال 1971، تلاش‌هایی برای اصلاح و احیای آن صورت گرفت. توافق‌نامه اسمیتسونیان در سال 1971 به عنوان جایگزینی برای برتون وودز معرفی شد. این توافق، شباهت‌هایی به سیستم قبلی داشت، اما انعطاف‌پذیری بیشتری را برای نوسانات ارزها در نظر می‌گرفت.

با وجود تلاش‌ها برای حفظ ثبات، توافق‌نامه اسمیتسونیان نیز با چالش‌هایی مثل افزایش قیمت جهانی طلا، تلاش اروپا برای کاهش وابستگی به دلار، عدم تمایل بیشتر کشورها به حفظ برابری ثابت ارز خود با دلار رو به رو شد.

در سال 1972، کشورهای اروپایی با راه‌اندازی ارز مشترک، گامی در جهت استقلال از دلار برداشتند. این اقدام، به نوسانات بیشتر در بازار ارز منجر شد و این ارز هم از بین رفت.

نهایتاً در سال 1973، نظام پولی نرخ ارز شناور به طور رسمی جایگزین سیستم‌های قبلی شد. در این سیستم، ارزش ارزها بر اساس عرضه و تقاضا در بازار تعیین می‌شود.

رسیدن از نظام‌های مبتنی بر طلا به نرخ ارز شناور، نقطه عطفی در تاریخ بازارهای مالی بود. این تحول، مزایا و معایب خاص خود را به همراه داشت و تا به امروز، به عنوان نظام پولی حاکم بر جهان باقی مانده است.

این نظام تعیین می کند که هرکشوری که سلامت اقتصاد، توانایی مقابله با تهدیدات جنگی، روابط بین الملل و به زبان ساده برش حرف در منطقه بیشتری داشته باشد، نرخ ارز آن کشور تقاضای بیشتری دارد.

توافق نامه پلازا

در اوایل دهه 1980 میلادی، ارزش دلار آمریکا به طور چشمگیری افزایش یافته بود. این موضوع، به ضرر صادرکنندگان آمریکایی تمام شده و رکود اقتصادی را به دنبال داشت.

پل ولکر، رئیس وقت فدرال رزرو، برای مقابله با رکود، سیاست‌های انقباضی پولی را در پیش گرفت. افزایش نرخ بهره، به تقویت دلار و کاهش تورم منجر شد.

ارزش بالای دلار، صدمات زیادی به اقتصاد جهانی وارد کرد. کشورهای در حال توسعه زیر بار سنگین بدهی‌ها کمر خم کردند و بسیاری از کارخانه‌های آمریکایی به دلیل عدم توانایی در رقابت با رقبای خارجی، تعطیل شدند.

در سال 1985، گروه G5 (متشکل از آمریکا، بریتانیا، فرانسه، آلمان غربی و ژاپن) برای حل بحران ارزی، در هتل پلازای نیویورک گرد هم آمدند. این نشست، به توافق‌نامه‌ای موسوم به “توافق‌نامه پلازا” منجر شد.

هدف از این توافق، کاهش ارزش دلار بود.

به زبان ساده این توافق، نقطه عطفی در تاریخ بازار ارز و تاریخچه فارکس محسوب می‌شود و به معامله‌گران نشان داد که فرصت‌های زیادی برای کسب سود در این بازار وجود دارد. توافق نامه پلازا در تاریخچه فارکس واقعا تاثیرگذار بود.

تولد یورو

جنگ جهانی دوم، ویرانی‌های بسیاری را به اروپا تحمیل کرد. پس از پایان جنگ، تلاش‌های زیادی برای بازسازی و اتحاد دوباره کشورهای اروپایی صورت گرفت. “پیمان ماستریخت” ، نقطه عطفی در این مسیر بود و به تشکیل اتحادیه اروپا و در نهایت، خلق ارز واحد یورو منجر شد.

این پیمان که در سال 1992 در شهر ماستریخت هلند به امضای رهبران کشورهای اروپایی رسید، گامی مهم در جهت اتحاد اقتصادی و سیاسی اروپا بود. پیمان ماستریخت، زمینه را برای تشکیل اتحادیه اروپا و همچنین خلق ارز واحد یورو فراهم کرد.

یورو ریسک مبادلات ار زی برای بانک‌ها و کسب‌وکارهای اروپایی کاهش داد. همچنین تجارت و سرمایه گذاری را در منطقه اروپا آسان تر کرد. شکل گیری یورو باعث افزایش ثبات اقتصادی در اروپا شد.

یورو، به عنوان دومین ارز پرمعامله در جهان، نقشی مهم در اقتصاد جهانی ایفا می‌کند. با وجود چالش‌هایی که پیش روی این ارز وجود دارد، یورو به عنوان نمادی از اتحاد و همبستگی اروپا باقی خواهد ماند. تولد یورو در تاریخچه فارکس بسیار حائز اهمیت بود.

ظهور بازار آنلاین فارکس

دهه 1990 میلادی، شاهد تحولات عظیمی در نحوه معامله و تبادل ارزهای خارجی بود. ظهور اینترنت و پلتفرم‌های آنلاین، انقلابی در بازار فارکس ایجاد کرد و دسترسی به این بازار را برای عموم مردم فراهم کرد.

پیشرفت‌های تکنولوژی، از جمله ظهور اینترنت، وب‌سایت‌ها و پلتفرم‌های معاملاتی آنلاین، دسترسی به اطلاعات و انجام معاملات را برای معامله‌گران آسان‌تر کرد.

تا قبل از ظهور اینترنت در تاریخچه فارکس، معامله‌گران برای اطلاع از قیمت ارزها، مجبور بودند با بروکرها تماس تلفنی برقرار کنند. این کار، زمان‌بر و پرهزینه بود. اما با ظهور پلتفرم‌های آنلاین، معامله‌گران می‌توانند با یک کلیک نرخ ارزها را در بازار به دست بیاورند.

بازار فارکس، به عنوان بزرگترین بازار مالی جهان، فرصت‌های بی‌نظیری را برای معامله‌گران در سراسر دنیا فراهم می‌کند. فارکس، فارغ از شرایط مالی، نژادی و حقوقی، بستری آزاد برای کسب درآمد از طریق معامله ارزهای خارجی را به وجود آورده است.

امروزه، با پیشرفت تکنولوژی و گسترش اینترنت، ورود به بازار فارکس آسان‌تر از همیشه شده است. تنها با در اختیار داشتن یک کامپیوتر یا موبایل و خط اینترنت، هر فردی از هر نقطه جهان، حتی از داخل کشورهایی مانند ایران، می‌تواند در یک بروکر فارکس امن ثبت نام کند و ترید در فارکس را شروع کند.

در مسیر تریدر شدن وبسایت ما به شما کمک می کند تا صفر تا صد بازارهای مالی را به زبان ساده یاد بگیرید.

اتفاقات مهم در تاریخچه بازار فارکس

تاریخ	توضیحات
قرن 6 قبل از میلاد	اولین سکه های طلا ایجاد شدند
1819 میلادی	انگلستان به طور رسمی از استاندارد طلا استفاده کرد
1834 میلادی	آمریکا به طور رسمی از استاندارد طلا استفاده کرد
دهه 1870 میلادی	کشورهای بزرگی مثل فرانسه آلمان و ژاپن نیز به استاندارد طلا پیوستند
1914 تا 1971 میلادی	قرارداد برتن وودز اجرایی شد
1973 میلادی	کشورها به طور رسمی به نظام پولی نرخ ارز شناور روی آوردند
1985 میلادی	توافق پلازا توسط نمایندگان کشورهای مختلف امضا و ارزش دلار با کاهش مواجه شد
1992 میلادی	پیمان ماستریخت امضا گردید که در نهایت منجر به ایجاد منطقه یورو شد
1996 میلادی	معاملات آنلاین در بازار فارکس شروع شد
زمان حال	معاملات فارکس به شکل آنلاین و با حجم بسیار زیاد انجام میشود
	معامله گران خرد نیز در کنار موسسات در فارکس مشغول معامله هستند

آنچه در مقاله تاریخچه فارکس خواندیم

ریشه‌های فارکس به هزاران سال پیش و مبادله کالا به کالا برمی‌گردد. تحولات مهمی مانند استاندارد طلا، برتون وودز، نرخ ارز شناور، توافق پلازا و یورو در تاریخچه فارکس نهفته است.

امروزه فارکس با پلتفرم‌های معاملاتی آنلاین، به بازاری بزرگ و آزاد برای معامله‌گران در سراسر جهان تبدیل شده است.

فناوری بلاکچین و هوش مصنوعی که چند سالی است در بین کاربران رواج پیدا کرده، توانایی این را دارد تا آینده فارکس را تغییر دهد. تغییرات بزرگی که حتی در حال حاظر به ذهن ما خطور نمی کند. چه کسی 50 سال پیش فکر می کرد که معاملات فارکس به این نقطه برسد؟